Authentiek Zuid-Italië

Wat zijn úw associaties bij het zuiden van Italië? De kans is erg groot dat de gedachte aan de mafia als eerste bij u opkomt. Als mogelijke tweede kan corruptie opdoemen en als goede derde afvalproblemen. Alle drie hebben veel met elkaar te maken en alle drie komen veel in de publiciteit als het over het zuiden van Italië gaat.

Maar er is wel degelijk een ander Zuid-Italië. Want wat altijd naar voren komt bij de feedback van onze gasten is dat de mensen er zo bijzonder gastvrij zijn. De volksaard is warm, open en gemoedelijk. Wanneer u in Napels de weg vraagt en de voor u totaal onbekende persoon een half uur voor u uitrijdt om u op de juiste plek te brengen (daarna rijdt hij weer een half uur terug…) of wanneer u in “campagna” (platteland) spontaan wordt uitgenodigd voor de “pranzo”(lunch): het is de voor Zuid-Italië zo typerende gastvrijheid die u hier ervaart.

Waarin de “Mezzogiorno” (Italië ten zuiden van Napels) zich onderscheidt van het midden en het noorden,is dat dit deel heel lang arm is gebleven.

Deze grote ongelijkheid tussen noord en zuid is niet alleen veroorzaakt door de verschillen in geografische omstandigheden, waardoor de bewoners geen gelijke kansen hebben gekregen. De hoofdoorzaak ligt in de geschiedenis.

In de 12e eeuw komt er in het noorden en het midden van Italië een eind aan het feodale stelsel, zodat zich daar een modern economisch systeem kan ontwikkelen. Maar in het zuiden blijft het feodale stelsel, ingevoerd door de Noormannen, eeuwenlang onaangetast en is hier geen rol weggelegd voor de handeldrijvende klasse. Deze last uit het verleden drukt zwaar op de frêle schouders van de Napolitanen en Palermitanen. Vele Europese fondsen hebben loffelijke pogingen gedaan om deze economische ongelijkheid te verzachten, maar er is nog een lange weg te gaan.

Niet alleen is de zuidelijke helft in economisch opzicht armer dan de noordelijke helft, ook in cultureel opzicht is de zuidelijke helft minder rijk. Grote culturele centra als Florence, Siena en Rome ontbreken. Wat niet wil zeggen dat Zuid-Italië geen cultuur kent, maar het is wel een andere, minder rijke cultuur. Er is zeker veel historisch- en cultureel erfgoed te vinden. Op onze website brengen wij u daarvan uitgebreid op de hoogte.

De economische achterstand heeft ook een positieve kant. Door het vrijwel ontbreken van grote industriële gebieden in Zuid-Italië is de natuur er adembenemend en ongerept gebleven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hier vele nationale parken te vinden zijn en dat vele gebieden op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan.

Het belangrijkste middel van bestaan is de landbouw. Deze is bijna overal kleinschalig en dat komt de kwaliteit van de producten zeer ten goede.

Vele dorpsbewoners in de Mezzogiorno hebben een stukje grond buiten het dorp waar men groenten en fruit verbouwt en waar men pluimvee houdt. Veel van deze smaakvolle producten vinden hun weg naar de kleine familierestaurantjes en trattoria’s. Daarom is hier het fenomeen “slowfood” zo nadrukkelijk aanwezig en tref je, behalve in grote steden als Napels en Salerno, geen vestigingen van McDonald’s aan.

Dat de bevolking dicht bij de natuur staat, komt tot uiting in de eeuwenoude gebruiken. Men gaat in groepjes de natuur in om de producten van het seizoen te zoeken. De variatie is groot: kruiden als munt, wilde oregano en finocchio, wilde groenten als asperges en cichorei, vruchten als kastanjes maar ook eikels voor het vee en natuurlijk de vele soorten paddenstoelen. Naast deze gratis oogst is het een bijzonder gezellig en bindend sociaal gebeuren. Nadien wordt de oogst door jong en oud schoongemaakt en geweckt.

Misschien zouden het zuiden het ontbreken van de grote kapitalistische welvaart in de vorm van grootschalige industrialisatie wel moeten koesteren. Wat maakt dit deel van Italië zo bijzonder? Het zuidelijke deel van Italië heeft wat wij in West-Europa allang kwijt zijn. In Zuid-Italië weet men waar het voedsel vandaan komt, de alles bepalende “ratrace” ontbreekt en de mensen hebben hun authenticiteit behouden. “La dolce far niente”, “La vita è bella” en “La dolce vita” zijn niet voor niets uitspraken die overal op de wereld begrepen worden.

    

         

En wat we natuurlijk niet moeten vergeten is het heerlijke klimaat. Zuid-Italië heeft gedurende het hele jaar een aangenaam mild klimaat. Zelfs in de meest kille periodes kan het regelmatig gemakkelijk 20 graden worden en kunt u uw lunch buiten gebruiken.

Kortom: er zijn vele redenen om dit prachtige, authentieke deel van Italië te ontdekken. Of u nu uw vakantie op een ontspannende wijze wilt vieren of dat u in de plezierige omstandigheid verkeert om een huis tussen de olijfbomen aan te kunnen schaffen, wij staan geheel tot uw beschikking om u op uw wenken te bedienen.

P.S. Met de criminaliteit en de huisvuilproblematiek valt het in de praktijk reuze mee, hoewel in en om Napels het afvalprobleem nog steeds niet structureel is opgelost. En ondanks feit dat wij daar meer dan 45 jaar aanwezig zijn hebben wij nog nooit iets van de georganiseerde criminaliteit gemerkt. Ook hebben wij hierover nog nooit klachten gehad van onze gasten.

Carlo Levi

De Italiaanse Carlo Levi (1902-1975) was een veelzijdig man. Hij was arts, schrijver en schilder. Hij gold als tegenstander van het fascistische regime van Mussolini. Vanwege zijn antifascistische ideeën verbande het regime hem in 1935. Van het moderne Turijn in het noorden kwam Levi terecht in het kleine armoedige bergdorp Agliano in Zuid-Italië. Tien jaar later publiceerde hij een autobiografische roman over zijn verblijf in het zuiden.

De verschillen tussen Noord- en Zuid-Italië waren enorm. In het zuiden leefden de mensen nog in barre omstandigheden. Levi’s verslag was een pamflet tegen de totale verwaarlozing van deze ellendige Zuid-Italiaanse regio. De boeren konden amper overleven en moesten toch vaak belasting betalen aan de staat of aan de plaatselijke machthebbers.

       

Bovendien dwong de kerkelijke autoriteit offers af van de niet katholieke bevolking. Deze was animistisch en had dus niet veel op met de officiële God van Rome. Omdat de Zuid-Italianen door iedereen en God verlaten waren, koos Levi voor zijn boek de titel Christus kwam niet verder dan Eboli (Cristo si è fermato a Eboli).

Eboli is een plaats die ten noorden ligt van Agliano, dicht bij Salerno. Agliano ligt in de huidige regio Basilicata. De roman werd wereldberoemd en is verfilmd.
Levi schreef en schilderde over mannen die in het begin van de vorige eeuw wegtrokken naar Amerika, om daar de kost te verdienen voor hun gezinnen. In Agliano was geen werk; de situatie was uitzichtloos. Vrouwen bleven achter met een schare kinderen en vernamen in veel gevallen nooit meer iets van hun echtgenoot.

Ervaar authentiek Zuid-Italië

Gelukkig is dit treurige en troosteloze beeld geheel verdwenen.
Zuid-Italië, ook wel “Mezzogiorno” genoemd, wordt langzaam ontdekt door de toeristen die belangstelling hebben voor de prachtige natuur en de authentieke Italiaanse cultuur. Het bijzonder prettige klimaat helpt hier zeker bij. Het was ook niet voor niets dat de oude Grieken hun oog lieten vallen op dit gebied. Hun eerste koloniën stichtten ze hier. Later ontdekten de oude Romeinen Zuid-Italië als ontspanningsoord.

Wat de liefhebber van het huidige Zuid-Italië ook zeer op waarde weet te schatten is de plaatselijke keuken. In de Zuid-Italiaanse keuken verwerkt de kok vooral verse producten. In veel restaurants en trattoria’s krijgt de gast huisgemaakte gerechten (fatta in casa) voorgeschoteld.